ชุมชนคนรักษ์ป่า ที่บ้านแม่ตุงติง

ชุมชนรักษ์ป่าไม้บ้านแม่ตุงติง ตำบลแม่สาบ อำเภอสะเมิง จังหวัดเชียงใหม่ เป็นพื้นที่ป่าอีกผืนที่มีความอุดมสมบูรณ์ มีพื้นที่ป่ารวม 4,970 ไร่

แยกเป็นพื้นที่ป่าอนุรักษ์ประมาณ 1,850 ไร่ พื้นที่ป่าใช้สอยประมาณ 3,120 ไร่ ป่า มี 3 ชนิด คือ ป่าเต็งรัง ป่าเบญจพรรณ และป่าดิบแล้ง

ในอดีตเมื่อปี 2473 หรือประมาณ 80 กว่าปีมาแล้ว พื้นที่ป่าของชุมชนบ้านแม่ตุงติง มีความอุดมสมบูรณ์มาก นอกจากมีสัตว์ป่านานาชนิดแล้ว ยังเขียวขจีไปด้วยพรรณพืชต่างๆ มากมาย ต่อมามีการขยายตัวของชุมชนและประชากร ทำให้เกิดการบุกรุกพื้นที่ป่าเพื่อตั้งถิ่นฐานเพิ่มมากขึ้น

กระทั่งปี 2528 ทางราชการได้การออกเอกสารสิทธิที่ทำกิน (สทก.) พบว่ามีราษฎรบางส่วนเข้ามาบุกรุกพื้นที่ป่าต้นน้ำ และป่าอนุรักษ์มากกว่า 270 ไร่ จึงทำให้มีการคัดค้านการออกเอกสารสิทธิในพื้นที่ป่าดังกล่าวจนประสบความสำเร็จ

ผลจากการดูแลรักษาป่าและอนุรักษ์พื้นที่ป่าต้นน้ำแม่ตุงติงอย่างต่อเนื่อง ทำให้มีอัตราการลักลอบตัดไม้ทำลายป่าลดลงอย่างชัดเจน ไฟป่าก็น้อยลง มีการจัดตั้งกลุ่มคณะกรรมการราษฎรอาสาพิทักษ์ป่า (รสทป.) ขึ้นในปี 2539 จึงทำให้เกิดการอนุรักษ์และพิทักษ์พื้นที่ป่าชัดเจนมากขึ้น ทำให้ในปัจจุบันชุมชนสามารถรักษาสภาพป่าต้นน้ำได้เป็นอย่างดี

และจากการที่สมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถได้เสด็จฯไปทรงเยี่ยมราษฎร เมื่อวันที่ 5 มีนาคม 2540 ณ ป่าอนุรักษ์บ้านแม่ตุงติง ทรงทราบว่าราษฎรที่บ้านแม่ตุงติงมีความมุ่งมั่นที่จะช่วยกันดูแลรักษาป่าได้เป็นอย่างดี

แต่ยังมีชีวิตความเป็นอยู่ที่ยากจน จึงได้พระราชทานพระราชดำริให้จัดตั้งโครงการฟาร์มตัวอย่างตามพระราชดำริบ้านแม่ตุงติงขึ้น และในครั้งนั้น นายุดม อุทธาปา ผู้ใหญ่บ้านบ้านแม่ตุงติงก็ได้รับพระราชทานธงพิทักษ์ป่าขั้นที่ 1 ต่อมาปี 2544 และ 2545 ได้รับพระราชทานเข็มพิทักษ์ป่าจากสมเด็จพระนางเจ้าฯพระบรมราชินีนาถ

และธงพิทักษ์ป่าขั้นที่ 2 ของภาคเหนือ สิ่งเหล่านี้นับว่าเป็นความสำเร็จจากการดำเนินงานอนุรักษ์ดูแลรักษาป่าต้นน้ำ และการให้ความร่วมมือของชุมชนในการรักษาสภาพป่าของบ้านแม่ตุงติงได้เป็นอย่างดีจนถึงปัจจุบันนี้และวันนี้ ได้กลายเป็นชุมชนรักษ์ป่าต้นแบบ รางวัลชนะเลิศถ้วยพระราชทานสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี จากการประกวดชุมชนรักษ์ป่า ในโครงการ เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว “84 พรรษา ประโยชน์สุขสู่ปวงประชา”

ซึ่งสำนักงานคณะกรรมการพิเศษเพื่อประสานงานโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ (สำนักงาน กปร.) สำนักราชเลขาธิการ มูลนิธิชัยพัฒนา และสำนักงบประมาณ ร่วมกันจัดขึ้น

นายกวิทย์ เพ่งวาณิชย์ รองเลขาธิการ กปร. เปิดเผยว่า ทั้งนี้ เพื่อเฉลิมพระเกียรติในพระอัจฉริยภาพพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ที่ทรงเล็งเห็นความสำคัญของการอนุรักษ์ป่าไม้และทรัพยากรธรรมชาติ ที่สามารถช่วยรักษาและสร้างระบบนิเวศตามธรรมชาติให้คงอยู่อย่างยั่งยืนตลอดไป

การจัดโครงการประกวดชุมชนรักษ์ป่า เป็นหนึ่งในกิจกรรมการประกวดผลงานเฉลิมพระเกียรติโครงการ 84 พรรษา ประโยชน์สุขสู่ปวงประชา โดย มีวัตถุประสงค์เพื่อสร้างขวัญกำลังใจให้แก่ชุมชนในพื้นที่ที่ได้น้อมนำแนวพระราชดำริในการอนุรักษ์ป่าและทรัพยากรธรรมชาติมาปรับใช้ในการดูแลรักษาป่าของชุมชน

อีกทั้งเพื่อเป็นการค้นหาตัวอย่างผลสำเร็จของการอนุรักษ์ป่าและทรัพยากรธรรมชาติของชุมชน แล้วนำผลงานดังกล่าวไปเผยแพร่และขยายผลให้เกิดการดำเนินการในชุมชนอื่นๆ ที่อยู่ในลักษณะเดียวกันอย่างเป็นรูปธรรม ตามแนวพระราชดำริในพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ภายใต้การมีส่วนร่วมของประชาชนในพื้นที่

ตลอดถึงการร่วมมือร่วมใจกันดูแลรักษาทรัพยากรธรรมชาติ และนำไปใช้ให้เกิดกระบวนการเรียนรู้ ในการอยู่ร่วมกันแบบพึ่งพาเกื้อกูลซึ่งกันและกันระหว่าชุมชนกับป่า

ที่มา dailynews.co.th