น้ำส้มควันไม้ การผลิตได้เอง ถือเป็นสิ่งที่สามารถสร้างรายได้ให้เกษตรกร อีกทางหนึ่ง นอกเหนือไปจาก การลดต้นทุนสารเคมีที่จะใช้ในการทำเกษตร
เพราะหนึ่งในตัวเลือกแรก ๆ หากคิดอยากจะลดต้นทุนการทำเกษตร และงดเว้นการใช้สารเคมี หรือ ใช้ แต่ในปริมาณน้อย การผลิตน้ำส้มควันไม้ใช้เอง จึงเป็นสิ่งที่ควรทำ
กรดน้ำส้มอ่อน ๆ ชนิดนี้ ที่ได้จากการกลั่นควันไฟที่เกิดจากการเผาถ่าน เพื่อเอาถ่านมาใช้ประโยชน์ ถือเป็นอีกหนึ่งทางเลือกที่ ทำเองได้ นิยมทำกันในหมู่เกษตรกร และทำกันอย่างแพร่หลาย เพราะมีคุณประโยชน์มากมาย แต่การจะได้มาซึ่งสิ่งนี้ จำเป็นต้องมีการเตรียมการเสียก่อน
คำแนะนำในการเผาถ่าน และนำถ่านไม้มาใช้นั้น สำหรับถ่านไม้ ที่เกิดจากการเผาไม่หมด จะมีน้ำมันดินเป็นส่วนผสม น้ำมันดินนี้ เป็นสารก่อมะเร็งชั้นเลิศ หากนำถ่านที่มีน้ำมันดินนี้ ไปใช้ จะเกิดควัน และมีการเจือปนในอาหาร ในกรณี ปิ้งย่าง
แต่วิธีป้องกันง่าย ๆ ก็คือ เผาก้อนถ่านให้เกิดความร้อนไปทั้วทั้งก้อน ก่อนสักพักหนึ่ง แล้วค่อยนำอาหารมาปิ้งย่าง ก็สามารถกำจัดน้ำมันดินนี้ให้หมดไปได้ ไม่ทำให้เกิดพิษตกค้าง
น้ำส้มควันไม้ ใช้ประโยชน์จากควันเผาถ่าน
กรรมวิธีการเผาถ่าน โดยปกติ จะมีควันที่เกิดขึ้น และถูกทิ้งไปโดยเสียเปล่า ปราชณ์ชาวบ้านหลายท่าน จึงได้เล็งเห็นว่า หากมีการนำควันเหล่านี้มาใช้ประโยชน์ไล่แมลง คงจะดีไม่น้อย จึงได้คิดที่จะนำ ควันที่เกิดจากการเผาถ่าน ดังกล่าว มาใช้ประโยชน์อย่างจริงจัง
ในช่วงแรก ๆ ก็ดักควันนำไปใช้ประโยชน์โดยตรง เมื่อนานวันเข้า ควันที่เก็บไว้ เกิดโดนความเย็น ทำให้กลายเป็นของเหลวติดอยู่ตามภาชนะบรรจุ และเมื่อล้างออกไม่หมด การผสมน้ำเข้าไป จึงเป็นเรื่องปกติ และเมื่อนำน้ำดังกล่าวไปราด รดทิ้งใต้โคนผลไม้ เกิดทำให้ต้นไม้เจริญเติบโตได้ดีขึ้น
จากการสังเกตุ ในตอนนั้นหลายคนคิดว่า น้ำส้มควันไม้ คือปุ๋ยชั้นดี แต่จริง ๆ แล้ว ไม่ใช่ เพราะมีสรรพคุณยิ่งกว่านั้น คือเป็นตัวเร่งปฎิกิริยา ให้สารเคมีที่ถูกผสมเข้าด้วยกัน มีประสิทธิภาพดียิ่งขึ้น ดังนั้น จึงไม่แปลกที่จะเห็นผลในการ นำไปใช้ทางการเกษตร อีกทั้งยังช่วยไล่แมลงศัตรูพืชได้ดีอีกด้วย
หลังจากนั้นจึงมีการทดลองและหาข้อสรุป จนกระทั่งได้สิ่งสำคัญยิ่ง นั่นคือ สิ่งที่เก็บควัน ต้องมีการกลั่น ซึ่งควันในช่วงที่ไม้ กำลังเปลี่ยนเป็นถ่าน เมื่อทำให้เย็นลง จนควบแน่นแล้วกลั่นตัวเป็นหยดน้ำ จะได้สิ่งที่เรียกว่า ของเหลวสีคล้ำเหนียว ๆ ที่รู้จักกันในภาษาชาวบ้านว่า “น้ำส้มควันไม้” นี่เอง จะมีกลิ่นไหม้ของกำมะถันอยู่มาก ส่วนประกอบที่มีเป็นส่วนใหญ่ คือกรดอะซิติก มีความเป็นกรดต่ำ มีสีน้ำตาลแกมแดง และยังมีสารประกอบอีกหลายชนิดที่รวมกันอยู่ในนั้น
อุปกรณ์สำหรับทำเตาเผาถ่านเพื่อทำน้ำส้มควันไม้
น้ำส้มควันไม้นั้น ผลิตง่ายไม่เสียงบประมาณมาก เกษตรกร หรือผู้สนใจ สามารถผลิตใช้เองได้ในครัวเรือน โดยไม่ต้องลงทุนไปซื้อ อุปกรณ์การผลิตน้ำส้มควันไม้ ราคาแพง ๆ เพราะสามารถหาได้เอง ก่อนอื่นต้องเตรียมอุปกรณ์ให้พร้อม ดังนี้
- ถังบรรจุประมาณ 200 ลิตร หรือถังแกลลอนน้ำมัน เพื่อใช้ทำเป็นเตาเผา
- ท่อขนาดเส้นผ่าศูนย์กลาง 4 นิ้ว ยาว 1 เมตร (ความยาวของเส้นผ่านศูนย์กลาง อาจเปลี่ยนแปลงตามความเหมาะสม) ทนความร้อนได้ ใช้สำหรับทำปล่องควัน
- แกลบดิบประมาณ 2-3 กระสอบปุ๋ย
- ไม้แห้งหรือเชื้อเพลิงอื่น ที่จะเผาทำเป็นถ่าน ควรเป็นไม้ที่ไม่ใหญ่มาก และเป็นไม้ที่มีน้ำในเนื้อไม้ไม่มากเกินไป เป็นไม้ที่ตัดทิ้งไว้ประมาณ 2 อาทิตย์ หรือมากกว่า เนื่องจากไม้ที่ตัดสดใหม่จะใช้เวลานานในการเผาและมีน้ำมาก เลื่อยเป็นท่อนเพื่อสะดวกในการนำใส่ภาชนะเผา
- ตะไคร้หอม 5-10 กิโลกรัม เพื่อเพิ่มความหอม
- ขวดน้ำพลาสติก 2 ขวด
- ถังพลาสติก สำหรับเก็บเอาน้ำส้มควันไม้
น้ำส้มควันไม้ ขั้นตอนและวิธีการทำ
- ดัดแปลงถังน้ำมันเก่า 200 ลิตร โดยต่อท่อออกมาด้านนอกความสูงระดับ 90% ของตัวถังเป็นรูปตัว T ขนาดเส้นผ่าศูนย์กลางประมาณ 3-4 นิ้ว โดยด้านบนจะเป็นปล่องควัน และด้านล่างเป็นบริเวณที่ให้น้ำส้มควันไม้ หยดออกมา ส่วนฝาปิดถังก็ต่อท่อออกมาเช่นกัน ความสูงประมาณ 20 เซนติเมตร จากนั้นเจาะรูด้วยสว่านข้างถังทั้ง 3 ด้าน เส้นผ่านศูนย์กลาง 3/4 นิ้ว หรือ 3 หุน สูงจากพื้นด้านล่างประมาณ 20 เซนติเมตร รู้นี้ไว้เพื่อระบายอากาศ
- ถังขนาด 200 ลิตร จะมีขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ 56 ซม. สูง 89 ซม. จะแบ่งใส่วัตถุดิบออกเป็นชั้น ๆ คือ
– ชั้นที่ 1 และชั้นที่ 3 ใส่แกลบดิบความสูงประมาณ 25 เซนติเมตร หรือไม้ที่เป็นเชื่อเพลิงอื่น
– ชั้นที่ 2 และชั้นที่ 4 ใส่ตะไคร้หอมความสูงประมาณ 5 เซนติเมตร
– ชั้นที่ 5 เป็นชั้นสุดท้าย ให้เทแกลบดิบใส่ลงไปในถังให้เต็ม - จุดไฟเผาวัสดุที่เป็นส่วนผสมทั้งหมด และปิดฝาถัง โดยปล่อยให้ควันลอยออกมา ทางปล่องควันที่ต่อออกมา ประมาณ 1 ชั่วโมง สังเกตลักษณะของควันที่เผาไหม้ ว่าอยู่ในระดับที่จะสามารถ กลั่น ออกมาเป็น น้ำส้มควันไม้ ได้หรือไม่ โดยสังเกตจากช่วงที่ควันมีสีขาวขุ่น ออกเหลือง อุณหภูมิปากปล่องระหว่าง 80-150 องศาเซลเซียส เป็นช่วงที่ผลผลิต จะมีคุณภาพดีที่สุด
- ทำการปิดปากปล่องควันด้านบน โดยใช้ขวดพลาสติกบรรจุน้ำเปล่า ปิดรูไว้ทั้ง 2 ปล่อง ควันที่ร้อนภายในเมื่อกระทบความเย็น จะเริ่มควบแน่นประมาณ 10 นาที จากนั้นจะกลั่นตัวออกมาเป็น หยดน้ำ ไหลออกมาทางด้านล่าง ของปล่องควัน จะได้น้ำส้มควันไม้ สมุนไพรบริสุทธิ์ โดยใช้เวลาเผาไหม้ทั้งหมด 24 ชั่วโมง
- ปริมาณของวัตถุดิบที่ระบุนี้ ที่สามารถผลิตน้ำส้มควันไม้ ได้ 15 ลิตร การทำไปใช้ ให้ใช้ผ้าขาวบาง กรองเอาเฉพาะน้ำส้มควันไม้ เก็บไว้ใช้งาน หรือทิ้งไว้ให้ตกตะกอนแล้วค่อยกรองเอาก็ได้
การนำมาใช้ประโยชน์ได้ ในช่วงแรก เอาออกมาแล้ว ไม่สามารถใช้ได้ทันที เพราะมีความเป็นพิษสูง ต้องทิ้งไว้ในภาชนะ และเก็บเอาไว้ในที่ร่ม ประมาณ 3 เดือน เสียก่อน เพื่อให้สารประกอบหลายชนิด แยกชั้นตกตะกอน และความเป็นพิษเจือจางลงเสียก่อน
โดยเมื่อตกตะกอนแล้ว จะแยกชั้นได้ 3 ระดับคือ ชั้นบนสุดจะได้ น้ำมันเบา ที่ลอยอยู่บนผิวน้ำ ชั้นถัดมาเป็นลำดับที่สอง จะได้เป็น น้ำส้มไม้ และชั้นที่ตกตะกอนล่างสุดก็คือ น้ำมันทาร์ ซึ่งแต่ละสิ่งที่ได้ ก็สามารถนำไปใช้ประโยชน์ได้แตกต่างกัน
น้ำส้มควันไม้ มีประโยชน์อะไรบ้าง
คุณสมบัติที่ได้ หากนำไปผสมกับสารอื่น ๆ จะไปช่วยเพิ่มคุณสมบัติของสารชนิดนั้น ให้มีฤทธิ์มากขึ้น และตัวน้ำส้มควันไม้เอง ก็ยังสามารถป้องกัน และไล่แมลงศัตรูพืช โดยไม่ต้องผสมกับสารเคมีอื่น ได้ด้วย และมีประโยชน์ในด้านต่าง ๆ อีกเช่น
- สูตรเข้มข้น 100 เปอร์เซ็นต์ ใช้รักษาแผลสด แผลถูกน้ำร้อน รักษาโรคน้ำกัดเท้าและเชื้อราที่ผิวหนัง เพราะสารประกอบที่ได้จากเนื้อไม้มีฤทธิ์เป็นกรดอ่อน ๆ คล้ายยาล้างแผล และมีสารประกอบอื่น ๆ ที่ช่วยกำจัดเชื้อโรคได้บางชนิด
- สูตรเข้มข้นปานกลาง ยืนยันแล้วว่าหากผสมน้ำ 20 เท่า ราดทำลายปลวดและมด หากใช้ในความเข้มข้นสูงจะเปลือง
- สูตรอ่อน ผสมน้ำ 50 เท่า จะสามารถใช้ป้องกันปลวก มด และสัตว์ต่าง ๆ เช่น ตะขาบ แมงป่อง
- สูตรเบาบาง ผสมน้ำ 100 เท่า ใช้ฉีดพ่นถังขยะ เพื่อป้องกันกลิ่นและแมลงวัน ใช้ดับกลิ่นในห้องน้ำ ห้องครัว และบริเวณชื้นแฉะ
ข้อควรระวังในการใช้
- ก่อนนำไปใช้ ต้องทิ้งไว้จากการกักเก็บก่อน อย่างน้อย 3 เดือน เพื่อให้สารบางอย่างมีการตกตะกอน และเจือจาง
- เนื่องจากน้ำส้มควันไม้ มีความเป็นกรดไม่สูงมาก แต่หากถูกสัมผัสโดนร่างกาย ในบริเวณที่บอบบาง อาจทำอันตรายได้ ควรระวังอย่าให้เข้าตา เพราะอาจทำให้ตาบอด
- น้ำส้มควันไม้ ไม่ใช่ปุ๋ย แต่เป็นตัวเร่งปฎิกิริยา ให้สารเคมีที่ถูกผสมเข้าด้วยกัน มีประสิทธิภาพดียิ่งขึ้น ดังนั้น การนำไปใช้ทางการเกษตร จะช่วยเสริมประสิทธิภาพให้กับพืช แต่ไม่สามารถใช้แทนปุ๋ยได้
- การใช้เพื่อฆ่าเชื้อจุลินทรีย์ และแมลงในดิน ควรทำก่อนเพาะปลูก อย่างน้อย 10 วัน สำหรับฆ่าตัวอ่อน และทิ้งไว้เพื่อให้เจือจาง
- การนำไปใช้ ต้องผสมน้ำให้เจือจาง ตามความเหมาะสมที่จะนำไปใช้ โดยอัตราส่วนต่างกัน
- การฉีดพ่นผักผลไม้ เพื่อให้ดอกติดผล ควรพ่นก่อนที่ดอกจะบาน หากฉีดพ่นหลังจากดอกบาน แมลงจะไม่เข้ามาผสมเกสร เพราะกลิ่นฉุนของน้ำส้มควันไม้ และดอกจะถูกกัดกร่อนทำลาย ไม่เป็นผลดี
สาระน่ารู้ด้านเกษตร
การเกษตรแบบชีวพลวัตร กับระบบเกษตร
รูปแบบของการพัฒนาการเกษตรแนวใหม่ แนวทางการเกษตรแบบองค์รวม งานเกษตรแนวมนุษยปรัชญาหรือที่เรียกว่า เกษตรชีวพลวัต จากการเกษตรเคมีและอินทรีย์ เป็นการพัฒนาระบบฟาร์มอินทรีย์
สาระน่ารู้ด้านเกษตร
น้ำส้มควันไม้ การผลิตใช้ในครัวเรือน
น้ำส้มควันไม้ การผลิตได้เอง ถือเป็นสิ่งที่สามารถสร้างรายได้ให้เกษตรกร อีกทางหนึ่ง นอกเหนือไปจาก การลดต้นทุนสารเคมีที่จะใช้ในการทำเกษตร เพราะหนึ่งในตัวเลือกแรก ๆ หากคิดอยากจะลดต้นทุนการทำเกษตร และงดเว้นการใช้สารเคมี หรือ ใช้ แต่ในปริมาณน้อย การผลิตน้ำส้มควันไม้ใช้เอง จึงเป็นสิ่งที่ควรทำ
ผักปลอดสารพิษ
ซื้อพริกในตลาด ระวัง
สารพิษอฟลาทอกซินที่ปนเปื้อนในเครื่องเทศ โดยสารพิษจากเชื้อรา (mycotoxin) คือสารพิษธรรมชาติที่สร้างจากเชื้อราเมื่อคนหรือสัตว์ได้รับสารพิษจากเชื้อราเข้าไปแม้ในปริมาณน้อยก็ทำให้เกิดอาการพิษ (mycotoxicosis) ซึ่งไม่สามารถรักษาให้หายขาดได้โดยการใช้ยา
ผักปลอดสารพิษ
ผักแบบไหนที่เรียกว่า ปลอดสารพิษ
ไม่รู้เหมือนกันว่า หลายๆ คนจะเคยสังเกตไหม เวลาที่จะเลือกซื้อผักและผลไม้ต่างๆ ตามห้างสรรพสินค้า จะพบเห็นสติ๊กเกอร์ของสินค้าที่บ่งบอกถึงการผลิตอย่างปลอดภัยจากสารพิษ เช่นระบุว่า เกษตรอินทรีย์ ผักไร้สารพิษ ผักปลอดภัยจากสารพิษ
เทคนิคการทำเกษตร
การเลี้ยงไก่ไข่พันธุ์โร้ดไอส์แลนด์เรด
ไก่ไข่พันธุ์โร้ดไอส์แลนด์เรดนั้น เป็นไก่ไข่ ที่คนไทยนิยมเลี้ยงกันมาก ถือว่าเป็นสายพันธุ์ที่ให้ผลผลิตเฉลี่ย ประมาณ 220-270 ฟองต่อปี
เทคนิคการทำเกษตร
EM มีประโยชน์
ต้นกำเนิด EM มาจากญี่ปุ่นเชียวนะเธอ EM หรือ Effective Microorganisms ถูกค้นพบครั้งแรกโดย ศาสตราจารย์ ดร.เทรูโอะ ฮิหงะ
บทความเกษตร (ENG)
Organic molecules always contain
The history of organic chemistry continued with the discovery of petroleum and its separation into
สาระน่ารู้ด้านเกษตร
เกษตรแฟร์กาญจนบุรี 2013
วันที่ 19 ส.ค. ที่ สำนักงานเกษตรจังหวัดกาญจนบุรี นายชัยวัฒน์ ลิมป์วรรณธะ ผู้ว่าราชการจังหวัดกาญจนบุรี เป็นประธานการแถลงข่าวงาน เกษตรแฟร์กาญจนบุรี 2013 พร้อมด้วย นายบำรุง สังข์สว่าง เกษตรจังหวัดกาญจนบุรี
เทคนิคการทำเกษตร
การปลูกผักอินทรีย์
ปัจจัยสำคัญของการปลูกผักอินทรีย์ นั้น คือเรื่องของ ปุ๋ย ดิน น้ำ อากาศ อุณหภูมิและแสงแดด โรคและศัตรูพืช และพันธุ์พืช โดยเราจะให้ความสำคัญของปุ๋ยอินทรีย์มาเป็นอันดับแรก ปัญหาของเกษตรอินทรีย์ที่ผ่านมาก็คือเรื่องปุ๋ย ธาตุอาหารพืช เพราะในปุ๋ยอินทรีย์มีธาตุอาหารพืชน้อย